Ήρεμο και γραφικό χωριό της Αργιθέας. Χτισμένο σε υψόμετρο 1050 μέτρων κάτω από τους πρόποδες βουνού Κουκουρέλος,
Το χωριό πολύ παλιότερα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των γεροντότερων, είχε 700 οικογένειες και δύο μεγάλους συνοικισμούς, Την Άνω χώρα και την Κάτω χώρα. Στη σημερινή του θέση το χωριό μεταφέρθηκε το 1767 περίπου μετά την καταστροφή του από τους κατακτητές.
Το χωριό είχε πολλούς συνοικισμούς. Κρανιά, Ραγάζι, Κοζιοκάρι ή Δάφνη, Δραγόϊ, Τσιοκαρίσι, Σπιτάκια.
Έδρα του Δήμου Αργιθέας με Ειρηνοδικείο, Σταθμό χωροφυλακής, Ταχυδρομείο, Αγρονομείο, και κέντρο βουλευτικών και δημαρχιακών εκλογών.
Στην οθωμανική απογραφή του 1454/1455, τα Κομοριανά αναφέρονται δύο φορές: στο φ.438 a-b και στο φ.452 b. Φαίνεται ότι ο οικισμός αποτελούνταν από δύο συνοικίες, όπως αναφέρεται και στο ιερολυμιτικό κατάστιχο του 1659. Στη μία συνοικία κατοικούσαν 55 οικογένειες, από τις οποίες οι 5 είχαν ως αρχηγό μία χήρα γυναίκα, κι ένας άγαμος ενήλικος. Οι κάτοικοι της συνοικίας αυτής καλλιεργούσαν δημητριακά, αμπέλια και λινάρι και εξέτρεφαν μελίσσια. Πρόβατα δεν αναφέρονται. Ο τιμαριούχος της συνοικίας εισέπραξε, το 1454/1455 το ποσό των 1382 άσπρων.
Στη δεύτερη συνοικία 10 κατοικούσαν 53 οικογένειες, από τις οποίες μία είχε ως αρχηγό μία γυναίκα, και 7 άγαμους ενήλικους. Οι κάτοικοι αυτής της συνοικίας καλλιεργούσαν δημητριακά και λινάρι, είχαν καρυδιές και αμπέλια και εξέτρεφαν μελίσσια. Πρόβατα και πάλι δεν αναφέρονται. Ο τιμαριούχος αυτής της συνοικίας εισέπραξε, το 1454/1455 το ποσό των 1639 άσπρων.
Ο πληθυσμός των δύο συνοικιών των Κουμουριανών έχει ως εξής:
108 οικογένειες Χ 5 μέλη = 540 άτομα. 6 οικογένειες Χ 4 μέλη = 24 άτομα. Σύνολο 572 άτομα.
Ενώ οι οικογένειες της δεύτερης συνοικίας είναι κατά 2 λιγότερες από τις πρώτης ο κεφαλικός φόρoς της είναι μεγαλύτερος κατά 300 άσπρα. Πρόκειται για μια έμμεση ένδειξη ότι οι οικογένειες της δεύτερης συνοικίας είναι πιο πολυμελείς από αυτές της πρώτης,
Με βάση το όνομά τους, τα Κουμουριανά ιδρύθηκαν πριν από την εισβολή των Οθωμανών στη Δυτική Θεσσαλία (1395/1396). Επομένως είναι ένας από τους πολλούς θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης βυζαντινής εποχής. Τα τοπωνυμία με κατάληξη - ιανά είναι τα αρχαιότερα στον ελληνικό χώρο. Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο έργο του Προκυπίου, περί κτισμάτων (μέσα του 6ου αι μ.Χ. Το πότε ακριβώς ιδρύθηκαν τα Κουμουριανά δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε.
Στις ελληνικές πηγές, την αρχαιότερη αναφορά των Κομουριανών συναντούμε στην ανέκδοτη πρόθεση 37 της Μονής του Δουσίκου, του έτους 1530. Στο φ. 192β είναι καταχωρισμένα τα ονόματα 40 αφιερωτών του 1530, από τα Κομοριανά, 23 ανδρών και 17 γυναικών, και άλλα 4 μεταγενέστερης εποχής.
Στην πρόθεση 421 του Μεγ. Μετεώρου, τα Κομοριανά αναφέροναται με ένα όνομα αφιερωτή του 1592/1593 (Αρχόντω) και με ένα άλλο μεταγενέστερης εποχής (Θεοδόσιος).
Άλλη μία αναφορά του οικισμού, ως Κουμουριανά όμως υπάρχει στην πρόθεση 39 της Μονής του Δουσίκου, του 16ου/170υ αιώνα. Στο φ. 49α είναι καταχωρισμένο μόνο το όνομα μιας γυναίκας, της Λογάρως<λογάριν θησαυρός.
Στις 24 Ιουνίου 1659 επισκέφθηκε τα Κομωργιανά ένας μοναχός του αγίου Τάφου και οι χωρικοί του πρόσφεραν ό,τι μπόρεσαν. Ο μοναχός έγραψε τα ονόματα των δωρητών στο κατάστιχό του. Πρόκειται για τους αρχηγούς των 4 οικογενειών με τα μέλη τους, της μιας συνοικίας, και για τους 5 αρχηγούς 5 οικογενειών με τα μέλη τους, της άλλης συνοικίας, η οποία προσδιορίζεται ως «απάνω μαχαλάς», γεγονός το οποίο μας υποχρεώνει να ονομάσουμε την πρώτη συνοικία ως «κάτω μαχαλάς».
Σε εκκλησιαστικό βιβλίο της Μονής Τατάρνας διασώζεται μια "θύμησις" (Πάνος Βασιλείου "Το μοναστήρι της Τατάρνης"): "Το 1767 Ιανουαρίου 12. Εις τους χίλιους επτακόσιους επτά απέθανε ο Μπουκουβάλας εις τη Φραγγιά (Ιόνια νησιά). Και εσηκώθη ο αδελφός του και επήγε στα Άγραφα με τριακόσιους νομάτους και έκαωε τα χωριά, τα Κουμπουριανά και άλλα πολλά, ποιος ξέρει".
Τα ΦΕΚ Δημιουργίας της Κοινότητας Κουμπουριανών Ν. Τρικκάλων
Σύσταση της κοινότητας με την απόσπαση του οικισμού Κουμπουριανά από το δήμο Αργιθέας και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας
Ο οικισμός Μεζίλον αποσπάται από το δήμο Αργιθέας και προσαρτάται στην κοινότητα
Ο οικισμός Σπυρέλον αποσπάται από την κοινότητα Λεοντίτου και προσαρτάται στην κοινότητα.
Ο οικισμός Μεζίλον αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα της κοινότητας Μεζίλου.
Αναγνώριση του οικισμού Μονή Σπηλιάς και προσάρτησή του στην κοινότητα Κουμπουριανών.
Η κοινότητα αποσπάται από το νομό Τρικκάλων και υπάγεται στο νομό Καρδίτσης.
Κ. Κουμπουριανών Ν. Καρδίτσης
Η κοινότητα αποσπάσθηκε στο νομό Καρδίτσης από το νομό Τρικκάλων.
Ο οικισμός Σπυρέλον αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα της κοινότητας Σπυρέλου.
Αναγνώριση του οικισμού Κοζιοκάρι και προσάρτησή του στην κοινότητα Κουμπουριανών.
Ο οικισμός Κοζιοκάρι της κοινότητας μετονομάζεται σε Δάφνη.
Αναγνώριση του οικισμού Κρανιά και προσάρτησή του στην κοινότητα Κουμπουριανών.
Αναγνώριση του οικισμού Σταυρός και προσάρτησή του στην κοινότητα Κουμπουριανών
Ο οικισμός Σταυρός αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Αθαμανών. Ο οικισμός Μονή Σπηλιάς αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Αθαμανών. Ο οικισμός Κρανιά αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Αθαμανών. Ο οικισμός Δάφνη αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Αθαμανών. Ο οικισμός Κουμπουριανά αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Αθαμανών. Η κοινότητα καταργείται.
Η διακύμανση του πληθυσμού από την απελευθέρωση έως σήμερα
ΕΤΟΣ ΑΠ/ΦΗΣ |
1889 |
1896 |
1907 |
1920 |
1928 |
1940 |
1951 |
1961 |
1971 |
1981 |
1991 |
2001 |
2011 |
ΚΟΥΜΠΟΥΡΙΑΝΑ |
184 |
241 |
322 |
323 |
415 |
698 |
447 |
413 |
295 |
134 |
101 |
166 |
93 |