Το χωριό που απλώνεται σε μια πλαγιά, ανάμεσα σε δύο χείμαρρους, τον Μπρίτσιο και το Μότσιο, πήρε πιθανά το όνομά του από τη βυζαντινή οικογένεια των Βρανάδων ή από τη λέξη φαράγγι, γιατί σε μερικούς χάρτες αναφέρεται και ως Βρανιανά ή Φραγγιανά.

Τα τοπωνυμία με κατάληξη - ιανά είναι τα αρχαιότερα στον ελληνικό χώρο. Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο έργο του Προκυπίου, περί κτισμάτων (μέσα του 6^ου αι μ.Χ.). Αναφέρονται στην απογραφή των Οθωμανών του 1454 ως VIRANYANA όπου απογράφτηκαν 62 οικογένειες και 8 ανύπαντροι. Πλήρωσαν φόρο 2.563 άσπρα.

Οι περιηγητές πριν την επανάσταση του 1821 αναφέρουν τα Μικρά Βραγγιανά. Ο Ληκ (Leake) to 1809 αναφέρει: "... Προς τα επάνω του ποταμού (Αχελώου) παρατηρούνται και άλλα ερείπια Ελληνιστικά στα Μικρά Βραγγιανά και στο Λιάσκοβο...". Ο Πουκεβίλ στα 1806 αναφέρει για τον πληθυσμό των χωριών: "... Μικρά Βραγγενά οικ. 30 ...".

Ο Κασομούλης αναφέρεται σε μια επιδρομή στα Βραγκιανά το Φθινόπωρο του 1824: "... Οι Γωγαίοι και Κουτελιδαίοι, ηνωμένοι με τους Τούρκους, εισέβαλον εις Βραγγιανά, ήλθεν η είδησις αύτη και αμέσως ο Ράγκος εκίνησε κατ΄ αυτών...". (Οι Γωγαίοι ήταν οπλαρχηγοί της Άρτας και οι Κουτελιδαίοι οπλαρχηγοί των Τζουμέρκων).

Ακόμη ο Κασομούλης ονομάζει και τον ισχυρό τοπάρχη των Βραγκιανων Μήτρο Οικονόμου.

Το φυσικό περιβάλλον του είναι μοναδικό, αφού το χωριό περιτριγυρίζεται από την καταπράσινη Μερμιτζάλα, τον επιβλητικό Κόκκινο Στανό, τον κομψό Σταυρό, το Λάκκο, ενώ στα ανατολικά του χωριού ορθώνεται ο Πύργος. Στα πόδια του κυλά μεγαλόπρεπα ο Αχελώος.

Το ίδιο το χωριό, που περιβάλλεται ολόγυρα από καταστόλιστα εξωκλήσια, είναι αραιοκατοικημένο και αποτελείται από πολλούς συνοικισμούς που έχουν τις δικές τους ενορίες. Όσον αφορά τα αξιοθέατα μέσα στο χωριό των Βραγκιανών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που δεσπόζει στην πλατεία του χωριού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του παπα-Αγγέλου, του παπα-Σίμου και του μπαρμπα-Κώστα Σελίμη η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου κτίστηκε το 1891 από Τζουμερκιώτες τεχνίτες. Λόγω όμως των καθιζήσεων του εδάφους η θέση έγινε επισφαλής. Προτάθηκαν άλλα δύο σημεία για να κτιστεί νέα εκκλησία και ύστερα από κλήρωση (3 φορές) ανεγέρθη ο ναός στο σημείο που βρίσκεται σήμερα.

 ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΒΡΑΓΚΙΑΝΩΝ

  ΓΡΥΜΠΙΑΝΑ

Ο οικισμός είναι κτισμένος σε υψόμετρο 440 μ. περίπου στα νοτιοδυτικά των Βραγκιανών, στα όρια του νομού Καρδίτσας με το νομό Άρτας. Ο οικισμός είναι κτισμένος δίπλα σχεδόν στον ποταμό Αχελώο, που στην περιοχή αυτή ενδείκνυται για καλοκαιρινά μπάνια.

Αναφέρονται στην απογραφή των Οθωμανών του 1454 ως GYRIMIANA με 62 οικογένειες, 8 ανύπαντροι. Πλήρωσαν φόρο 2.563 άσπρα.

Στο μοναστήρι, επίσης, ανήκε ένα τσιφλίκι, το οποίο σήμερα είναι ο συνοικισμός Τα Γρυμπιανά ήταν τσιφλίκι, που αρχικά ανήκε σε τούρκο μπέη από τον οποίο το αγόρασε ο αρματωλός Μπουκουβάλας. Αυτό το τσιφλίκι, του οποίου η έκταση υπολογίζεται σε 600 στρέμμα­τα, ο Μπου­κουβάλας το 1803 το δώρισε στη Μονή. Αυτό μαρτυρείται από το ξύλινο τρί­πτυχο, που σώζεται, σήμερα στη Μονή και ονομάζεται «Πρόθεσις της Αγίας Μεταμορφώσεως».

Το μοναστήρι νοίκιαζε σε κατοίκους της περιοχής τη γη οι οποίοι την καλλιεργούσαν και στο τέλος μοιράζαν τη σοδειά. Αυτούς τους λέγα μεσιακαταραίους.
Υπήρχε και το άλλο, το 1/3. Δηλαδή το 1/3 που το έπαιρνε το μοναστήρι είτε είχε σοδειά είτε όχι. Ο μεσιακατάρης έπρεπε να το δώσει. Ενώ στην άλλη περίπτωση μοιράζαν τη σοδειά. Εξαρτιόταν την κάθε φορά από τη συμφωνία που κάνανε. Αν γίνονταν συμφωνία για το 1/3, εξασφάλιζε π.χ. το μοναστήρι 20 οκάδες σοδειάς και ο μεσιακατάρης ας θησαύριζε, ή στην άλλη περίπτωση να μη βγάλει τίποτα. Το μοναστήρι εξασφάλιζε αυτές τις 20 οκάδες. Προφανώς από την εμπειρία χρόνων γνώριζαν την σοδειά κάθε κομματιού γης. Στην άλλη περίπτωση του 50%, ότι βγάζαν το μοιράζαν έστω και τίποτα. Συνήθως λειτουργούσε με τη συμφωνία του 1/3 που ήταν πιο εξασφαλισμένο.
Το μοναστήρι δεν ασκούσε έλεγχο ή επιστασία στις καλλιέργειες, ό,τι αποφάσιζε ο μεσιακατάρης γιατί δεν χρειαζόταν αφού θα έπαιρνε το 1/3.
Τα κτήματα έπιαναν όλα τα Γρυμπιανά, ίσως και περισσότερα απότι βλέπουμε σήμερα γιατί τότε καλλιεργούνταν τα πάντα, που σήμερα έχουν χτουπώσει.
Είχε ένα μεγάλο κτήριο που το λέγαν «κοτσέκι» και απέξω είχε και πετράλωνο. Εκεί γινόταν σε κάθε εποχή σοδειάς, στάρι ή καλαμπόκι, η μοιρασιά που πήγαινε στο μοναστήρι και τι θα κρατούσε ο μεσιακατάρης.
Το κτήριο αυτό το γκρέμισαν και ανεργέθηκε το Δημοτικό Σχολείο.
Το 1928 το κράτος έδωσε τα κτήματα στους κατοίκους.

ΠΛΑΓΙΑ

Ο οικισμός Πλάγια Βραγκιανών είναι κτισμένος στις πλαγιές της Μερμιτζάλας σε υψόμετρο 740 μ. περίπου. Εδώ βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της ευρύτερης περιοχής, η Ιερή Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.

 ΔΕΝΔΡΟΣ

Ο οικισμός Δένδρος Βραγκιανών είναι κτισμένος σε υψόμετρο 240 - 300 μ. περίπου στα βοριοδυτικά των Βραγκιανών, στα όρια με το νομό 'Αρτας. Ο οικισμός, που είναι κτισμένος κοντά στον ποταμό Αχελώο, φιλοξενεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία - αξιοθέατα της περιοχής, την εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου. Ο ιερός ναός, που συχνά αναφέρεται και με την ονομασία Επισκοπή, είναι σύγχρονης κατασκευής, οικοδομημένος στην ίδια θέση με παλαιότερο που κάηκε, σε επίπεδο μέρος απέναντι από τον οικισμό, κάτω από μεγάλη συστάδα δένδρων φτελιάς.

 ΝΕΧΩΡΙΑ

Ο οικισμός Νεχώρια ή Νεοχώρια Βραγκιανών είναι κτισμένος δίπλα στον Αχελώο σε υψόμετρο 420 μ. περίπου, στα όρια με το νομό 'Αρτας. Πολύ κοντά στον οικισμό, στη θέση Βαττερή βρίσκεται η μία περαταριά, το χειροκίνητο δηλαδή τελεφερίκ που χρησιμοποιείται για τη διάβαση του ποταμού Αχελώου.

Αναφέρονται στην απογραφή των Οθωμανών του 1454 ως NIHORI με 15 οικογένειες, 1 ανύπαντρος και 1 οικογένεια είχε αρχηγό χήρα γυναίκα.

ΡΟΓΚΙΑ

Ο οικισμός Ρόγκια Βραγκιανών είναι κτισμένος σε υψόμετρο 400 μ. περίπου, στα όρια με το νομό Ευρυτανίας.

 Τα ΦΕΚ Δημιουργίας της Κοινότητας Βραγγιανών Ν. Τρικκάλων

• ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912

Σύσταση της κοινότητας με την απόσπαση του οικισμού Βραγγιανά από το δήμο Αργιθέας και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας

• ΦΕΚ 251Α - 07/10/1924

Ο οικισμός Γριμπιανά αποσπάται από την κοινότητα Αργυρίου και προσαρτάται στην κοινότητα

• 16/10/1940

Το όνομα του οικισμού Βραγγιανά της κοινότητας διορθώνεται σε Βραγκιανά. Το όνομα της κοινότητας διορθώνεται σε κοινότητα Βραγκιανών

Κ. Βραγκιανών Ν. Τρικκάλων

Αναγνώριση του οικισμού Νεοχώρια και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών. Αναγνώριση του οικισμού Δένδρος και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών. Αναγνώριση του οικισμού Ξεράκια και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών. Αναγνώριση του οικισμού Ρόγκια και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών. Η κοινότητα προήλθε από τη διόρθωση του ονόματος της κοινότητας Βραγγιανών.

• ΦΕΚ 82Α - 13/04/1944

Η κοινότητα αποσπάται από το νομό Τρικκάλων και υπάγεται στο νομό Καρδίτσης

Κ. Βραγκιανών Ν. Καρδίτσης

Η κοινότητα αποσπάσθηκε στο νομό Καρδίτσης από το νομό Τρικκάλων

• 19/03/1961

Αναγνώριση του οικισμού Νούλες και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών. Αναγνώριση του οικισμού Πλάγια και προσάρτησή του στην κοινότητα Βραγκιανών

• ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997

Ο οικισμός Βραγκιανά αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα του δήμου Αχελώου. Ο οικισμός Δένδρος αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Γριμπιανά αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Ρόγκια αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Πλάγια αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Νεοχώρια αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Ξεράκια αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Ο οικισμός Νούλες αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αχελώου. Η κοινότητα καταργείται

 Διακύμανση του πληθυσμού από την απελευθέρωση έως σήμερα

ΕΤΟΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ	1889	1896	1907	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
ΒΡΑΓΚΙΑΝΑ	915	942	885	586	1049	1068	1093	1254	1048	697	521	748	502
ΓΡΥΜΠΙΑΝΑ	88	92	113	103
Ι.Μ. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ	9	7